تحلیل فضایی مدیریت بحران در گردشگری شهری (مطالعه موردی:شهر اصفهان)

گردشگری از مهمترین پدیده های قرن بیستم است که در بسیاری از جوامع مورد توجه قرار گرفته است. وجود پیچیدگی درونی در گردشگری موجب شده تا این پدیده به صورت های مختلفی نمود پیدا کند. گردشگری شهری از جمله اشکال گردشگری است که در کالبد شهرها توسعه پیدا می کند. افرادی که به عنوان گردشگر به شهر ها وارد می شوند نیازمند خدماتی برای تامین آسایش و رفاه خود در حین بازدید از جاذبه های گردشگری شهر هستند، در صورتی که خدمات لازم برای گردشگران محدود باشد و شهر مقصد با ظرفیت بیش از اندازه گردشگران مواجه شود ، مشکلات خاصی در میزان کمّیت و کیفیت امکانات و خدمات به وجود خواهد آمد که صنعت گردشگری در شهر را دچار بحران خواهد کرد. هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل به وجود آورنده بحران در گردشگری شهر اصفهان و ارائه راهکارهای استراتژیک برای مدیریت بحران ها و اولویت بندی آنهاست. روش پژوهش با توجه به نوع هدف، کاربردی و از نظر ماهیّت و روش، توصیفی، تحلیلی، پیمایشی و همبستگی است. کارشناسان و متخصصان سازمان های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهر اصفهان و گردشگرانی که درنیمه اول سال 1390 از شهر اصفهان دیدن کرده اند جامع? آماری پژوهش را تشکیل می دهند. به دلیل حجم کم جامعه آماری کارشناسان، تمام جامع? آماری به عنوان نمونه انتخاب و برای محاسب? حجم نمون? جامع? گردشگران با استفاده از روش کوکران تعداد 360 نمونه تعیین شد. روش گردآوری داده ها و اطلاعات در پژوهش، روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات از آزمون پیرسون، تحلیل رگرسیون خطی ساده و تحلیل واریانس یک طرفه(anova) استفاده شده است. همچنین، برای تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات و ارائ? راهبردها، از تکنیک برنامه ریزی swot و برای اولویت بندی راهبردها از مدل ahp درحالت فازی استفاده شده است و با استفاده از نرم افزار arc/gis عوامل موثر بر ایجاد بحران در گردشگری شهر اصفهان مورد شناسایی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که عوامل مختلفی در ایجاد بحران در گردشگری شهر اصفهان دخیل هستند که گاهی در ارتباط با یکدیگر بوده و تاثیر مستقیم و غیر مستقیم بر روی یکدیگر خواهند داشت. با داشتن برنامه ای منسجم و از قبل برنامه ریزی شده می توان به مقابله با بحران های احتمالی پرداخت. علاوه بر آن برنامه ریزی های مدیریت بحران در گردشگری شهر جدای از کالبد شهر نبوده و باید به طور همه جانبه (نه صرفاً از یک دیدگاه خاص) به آن نگریسته شود. همچنین جهت برنامه ریزی بهینه برای مدیریت بحران در گردشگری شهر اصفهان نگرش جامع به تمامی اشکال بحران ( نه صرفاً نوعی خاص از بحران) و شناسایی تأثیر رفتار هر یک از عوامل بر روی یکدیگر از اهمیت بالایی برخوردار است و باید مورد توجه قرار بگیرد.